අවුල් වන්නට පෙර (43)..ගල්කිස්සේ මුහුදු වෙරළේ….

දෙහිවල හන්දියේ සිට ගල්කිස්ස දෙසට පැමිණෙන විට ඇති අප්‍රමාණවූ අතුරු පාරවල් ඔස්සේ ගල්කිස්සේ මුහුදු තීරයට ඇවිද යා හැක. දකුණු වෙරළ තීරයේ උණවටුන, කිරින්ද,හික්කඩුව, බෙන්තොට ,වැල්ලවත්තටත් වඩා ගල්කිස්ස ජනප්‍රියව පැවතිණි. සංචාරක අත්පොත්හී, දෙහිවල-ගල්කිස්ස අතර මුහුදු තීරය හැඳින්වූයේ Golden Mile ලෙසිනි. බේරුවල- බෙන්තොටත් මුහුදුතීරයත් මෙසේ හැඳින්වූ බව මතකය. විදේශීය සංචාරකයින් විසින් මගනොහරිනා ගල්කිස්ස වෙරළ, කොළඹට ආසන්න නිසාම දේශීය සංචාරකයින්ගෙන්ද අඩුවක් නොවීය. ගල්කිස්ස සංචාරකයින්ගේ පාරාදීසයක් විය. එහි තිබු සෑම අතුරු පාරක්ම මුහුදු වෙරළට ආසන්න බොහෝ නිවාස සංචාරක නවාතැන් ලෙස පවත්වා ගෙන ගියෝය. ප්‍රසිද්ධම සහ විශාලතම හෝටලය වුණේ මවුන්ට්-ලැවිනියා බීච් හෝටලයයි. අනිත් කුඩා හෝටල් බොහොමයක් කාමර 20-50 සමන්විත කුඩා හෝටල සහ නවාතැන් පොළවල් විය. මේ වෙරළ තීරය තුළ දහස් ගණනින් විදේශීය සංචාරකයින් ගැවසුණා පමණක් නොව, ඉරිදාට දේශීය අමුත්තන්ගෙන්ද අඩුවක් නැත. ‘ගල්කිස්සේ මුහුදු වෙරළේ-ඉරිදාට ගිහිල්ලා බලන්න’ යැයි, ඇන්ටන් ජෝන්ස්-ෆ්‍රෙඩි සිල්වා ගී ගැයුවේත් ඒ නිසාවෙන්ම විය යුතු යැයි මම සිතමි.

ලංකාවේ සංචාරක කර්මාන්තයට වඩාත් ගැලපෙන්නේ, සියලු අංගෝපාංගයන්ගෙන් සමන්විත තරු හෝටල් කිහිපයක් සහ ඒ ආශ්‍රිත පෙදෙස්වල පවත්වාගෙන යන කුඩා Bed And Breakfast(B And B) නවාතැන් පොළවල් වැඩි ප්‍රමාණයකින් සමන්විත ක්‍රමයක් බව මගේ පෞද්ගලික අදහසයි. B and B සංකල්පය ක්‍රමවත්ව නියාමනය කිරීම සහ නීතිරීති පද්ධතියක් තුළ විධිමත් කල යුතුබව කිවයුතු නොවේ. එවැනි ක්‍රමයක් තුළ සංචාරකයා රට තුළට ගෙන එන මුදල, ඔවුන් ගැවසෙනා ග්‍රාමිය ප්‍රදේශයන්හී ආර්ථිකය තුළ සංසරණය වීම තුළින් ඒ ප්‍රදේශය පෝෂණයවීම අනිවාර්යවේ. රාත්‍රිය තම නවාතැනේ ගතකරන අමුත්තන්, උදේ ආහාරයෙන් පසු ඒ අවට සැරිසැරීමත්, තමන් කැමැති අවන්හල් සොයා යෑමත් තුළ ග්‍රාමීය සංස්කෘතිය, චර්යාවන් සහ ජනතාව සමග මානුෂීය හුවමාරුවන් ඉබේම සිදුවීම යහපත් ලක්ෂණයක් විය හැකිය. හෝටල් සමාගම් සහ හෝටල් හිමියන් බොහෝ දුරට බලාපොරොත්තුවන්නේ තම හෝටලයට පැමිණෙන සංචාරකයාගේ සියලුම අවශ්‍යතාවයන් සපුරා ඒ වෙනුවෙන් අයවිය යුතු මුදල් එකම බිලක් යටතට එකතු කර ගැනීමය. ඒ තුළින් ග්‍රාමීය ආර්ථිකය හා ඒ මුදල් මුසුවීම අවමවේ.B And B නවාතැන්හී අවන්හල් පවත්වා ගෙන යෑමට ඉඩ නොදී, අවන්හල් සඳහා වෙනම බලපත්‍රයක් තිබීම අනිවාර්ය කළයුතු වේ. මෙවැනි ලිපියකින් මෙය සාකච්ඡා කිරීමට ඇති ඉඩ අවමය. මා කිවු ක්‍රමවේදය යෝජනා කර ලංකාවට පැමිණ නිවාඩුවක් ගතකර ආපසු පැමිණි බොහෝ සුද්දන් ,අපේ ජනජීවිතයත්, සෞන්දර්යයත්, මානුෂික සම්බන්ධතාත්, ආගන්තුක සත්කාරයත් ගැන කියන්නේ ඉතාමත්ම සතුටිනි. ඒය අපගේද නෙතට සතුටු කඳුළු එකතු කරයි. රටට පැමිණ හෝටලයක සිට සියල්ලෙන් සන්තර්පනයවී නැවත පිටවන්නා රටට ඉතිරිකර යන්නේ මුදල් පමණි. මා දකිනා සංචාරක කර්මාන්තය ඉන් ඔබ්බට ගිය සංග්‍රහශීලී පැවැත්මක්ය.ඒ හරහා සංචාරක කර්මාන්තයේ මෙන්ම සමාජය, රට ගැනද සුබදායී පණිවිඩයක් ලෝකයට සන්නිවේදනය කරගත හැකිය. මේ සඳහා ඒ ඒ කොටස් නිවැරදිව දැනුවත් කල යුතුවේ. මේ මගේ පෞද්ගලික අදහස්වේ.

ගල්කිස්ස මහා හෝටලය ලෙස ගම්වැසියන් හැඳින්වූ Mount-Lavinia Beach Hotelයට දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ඇත. එය ආරම්භ කර ඇත්තේ 1800 මුල් යුගයේ යැයි කියවේ. ඒ හා සම්බන්ධ රසවත් ප්‍රේම වෘතාන්තයක් ලියැවී තිබේ. ඒය කියවා බැලීම වටී. මේ හෝටලයේ අතීතයේ සිට පාවිච්චියට ගත් දර ලිප්, අතින් රෙදි සේදීමේ කාමර වැනි දේ 1980 කාලයේත් තිබුණ බව මම දැක ඇත්තෙමි. නුවර Queens සහ ගෝල්ෆේස් හෝටලේයේද එවැනිම තැන් තිබූ බව වරක් දුටුවෙමි. ගල්කිස්ස මහා හෝටලයේ ලිට්ල් හට් රාත්‍රී සමාජ ශාලාව, කොළඹ තරු හෝටල්වල තිබු රාත්‍රී සමාජ ශාලාවන්ටත් වඩා ප්‍රසිද්ධියක් ඉසිලීය. ඔබ මේ හෝටලයට ගොඩවී ඇත්නම් එහි ඇති පෞරාණික ප්‍රෞඩත්වය මැනවින් දැක ඇතැයි මම සිතමි. Little Hut සමාජ ශාලාව තුළ නොයෙලින් හොන්ටර්, ඩෙස්මන්ඩ් ඩි සිල්වා වැනි අය ගී ගැයූහ. ඔබරෝයි හෝටලයේ Supper Club, ඉන්ටර්කොන්ටිනෙන්ටල් හෝටලයේ Cat’s Eye, හොලිඩේ ඉන් හෝටලයේ Al Hambra සහ ගෝල්ෆේස් හෝටලයේ Mascarilla වැනි රාත්‍රී සමාජශාලා හා එක පෙළට ලිට්ල්හට් ඉදිරියෙන් සිටිය බව හොඳින් මතකය. මහා හෝටලයේ පබිලිස් අයියා එකල තරමක් ප්‍රසිද්ධය. ඔහු සතු ප්‍රායෝගික දැනුම පොත පතින් උගත් සූපවේදියෙක් තරමටත් වඩා වටී. මේ සියල්ල ගැන ලියා තබන්නට මතකයක් ඇතත්, දැනට ඒ දේවල් අතපසු කිරීමට සිදුවේ.

ගල්කිස්ස වෙරළ තීරය පුරාම පොල් අතු මඩු පේළියක් එක දිගට ඉදිකර තිබුණි. මේවායේ විදේශිකයිනට හිරු එළිය තැපීමේදි අවශ්‍ය දිගෑදෙන පුටු, රිජිෆෝම් පෙට්ටිවල අඩුක්කර ගත් සිසිල්බීම බෝතල් වැනි අඩුම කුඩුම සැපයීමට සුදානම්ව තිබේ. මේවා පවත්වාගෙන ගියේ අවට ගම්වැසියන් විසින්මය. රේල් පාරට නුදුරින් තැඹිලි කරත්තද, වෙරළේ අන්නාසි බේසම්ද, සිප්පි කටු ආභරණ, සැහැල්ලු බතික් ඇඳුම් වෙළෙන්දන්ද අඩුවක් නොවීය. වෙරළ සුදු ගැහැනුන්, මිනිසුන්ගෙන් ඉර බසිනා තෙක් පිරී ඉතිරි පැවතුණෝය.

මා කලින් කීවා සේම මේ වනවිට මම ක්ෂේත්‍රයට ආධුනිකයෙක්මි. La Langousterie කළමනාකරුවූ ජයමාන්න, පීටර් පෙරේරා යන මහත්වරුන්ට අමතරව මෙහි පැරණිම සේවකයෙක් වූයේ නානායක්කාර අංකල්ය. පිටකෝට්ටේ කොටුබැම්ම පාරේ පදිංචිව සිටි මොහුගේ පුත්‍රයා ජූලියන්ද බාර්මන් කෙනෙක් ලෙස මෙහි සේවයේ යෙදුණේය. මම අංකල් යටතේ සේවය උගත්තෙමි. ගුණවර්ධන, පාලිත පෙරේරා, සාලිය වැනි අය මට තවමත් මතකය. නානා අංකල් ඉතාම ක්‍රමවත් සහ නීතිගරුක සේවකයෙක් විය. ඔහු ඉගැන්වූ දෑ මම තදින් සිතට ගත්තෙමි. වැඩිපුර කතා බහක් නැති මොහු මට තමන්ගේ දරුවෙකුට මෙන්ම සැලකීය. අනිකුත් උදවිය මොහුගේ කීමට එතරම් අවනත නොවුයේ, මොහු තුළ තිබූ පැරණි සම්ප්‍රදායික ගති පැවතුම් නිසා විය යුතුය. ඔහුගේ පුත්‍රයා ජූලියන් පවා පියාට ගෞරව කළත් වැඩියෙන් අවනත වූයේ නැත. මම සති දෙක තුනක් තුළ මේ කර්මාන්තය තුළ සේවකයෙකු සතුව තිබිය යුතු මූලික අවශ්‍යතා මැනවින් වටහා ගත්තෙමි. හැන්දක්, ගෑරුප්පුවක් නිවැරදිව පාවිච්චි කිරීම මුල්වරට ඉගෙනගත්තේ ඔතනින්ය. ටික කලකින් මමත් අන් අය හා කරට කර වැඩ කිරීමට සමත් වුණෙමි.

අප අවන්හල් සේවකයින් වූයෙමු. හෝටලයක් හෝ විශේෂයෙන් අවන්හලක් පවත්වාගෙන යෑමේදි පාරිභෝගිකයින් පිනවීමේ වැදගත්ම සහ ඒත් නොපෙනෙනා වැඩ කොටස සිදුකරන්නේ මුළුතැන්ගෙය හෙවත් kitchen staff එකය. රැකියාවක් හා කර්මාන්තයක් ලෙස ගත්කල මෙය තනිකරම, සාමුහික කංඩායම් ක්‍රියාවලියකි. බඩ පිරුණු සැණින් අප කාටත් කුස්සිය අමතකය. පාරිභෝගිකයින් මල් පුදන්නේ කෑම බීම ගෙනවිත් මේසයට පුදනා අප වැන්නන්ටය. අප මල්මාලා පැළඳ ගන්නෙමු. නමුත් ගල් වරුසාවන්ට මුවා වෙන්නෙමු. මල් වෙනුවට ගල් ලැබුණොත්, ඒ ගල් වදින්නේ කුස්සියේ සේවකයන්ටය. එහි වරදක් නැත. මනුෂ්‍ය වර්ගයා අන් සියල්ලටම වඩා ඉක්මනින් පැමිණිලි කරන්නට පෙළඹෙන්නේ, මිලදී ගන්නා හෝ නොමිලයේ ලැබෙනා අහාර ගැනය. මම කොතැනක කෑමකට ගියත් පළමුවෙන්ම ස්තූති කරන්නේ ඒ භෝජනය පිසු දෑත්වලටය. වේටර්වරයාට සංතෝසමක් පිරිනැමුවත්, අහාර පිසින්නන් වෙනුවෙන්ද යමක් පිරිනැමීමට කිසිදිනෙක අමතක නොකරන්නෙමි. මේ ගැන වෙනම කතා කල යුතුය. මෙවැනි චාරිත්‍රයක් මා අතින් සිදුවන්නේ, හෝටලයක අභ්‍යන්තර ක්‍රියාවලිය මැනවින් දන්නා කෙනෙක් නිසා මිස, අන් හේතුවක් නිසා නොවේ. ඔබ ඒ ගැන සිතිය යුතු නැත.

මේ අවන්හලේ ප්‍රධාන සූපවේදිව සිටි විජේවර්ධන හැරෙන්නට අන් අය විෂය සම්බන්ධව ලිඛිත දැනුමක් තිබු අය නොවේ. විධායක සූපවේදියා හෙවත් Executive Chef සිදුකරන්නේ පරිපාලනමය රාජකාරියක් සහ අධීක්ෂණයක් පමණි. මෙය මනාව පවත්වාගෙන යා හැක්කේ ඔහු සතු මිනිස් සම්පත නිසාමය. නමුත් සමහර අයට මේ ගැන වගේ වගක් නැත. අධික උණුසුම සහ කාලය සමග කරනා මේ සටන ලේසි පහසු කටයුත්තක් නොවේ. ලිඛිත දැනුමක් නොතිබුණත් දන්නා දේ පිළිවෙළට සහ වෙලාවට කිරීමට අර මිනිසුන් කඩිසර සහ කාර්යශීලී වූහ. මේ ක්‍රියාපටිපාටියන් ගැන පසුවට හෝ ලියා තබමි. ප්‍රෙමරත්න, තිලකරතන, වේලු, සුගතදාස, මොහොදීන් ඇතුළු ඒ සගයින් අමතක නොවන රසවතුන්ය. මම ඔවුන් හා ඇති පදමට කෑවෙමි. බිව්වෙමි. නැටුවෙමි. මගේ අන් සගයන්ද එසේම විය. අප අන්‍යෝන්‍ය අවබෝධයෙන් කටයුතු කෙරුවෙමු. ඒ අතරතුර හැකි සෑම විටකදීම, මගේ ප්‍රියතම විෂයවූ අහාර පිසීම ගැන ඔවුන්ගෙන් උගත්තෙමි. අපට ලැබෙන දිනපතා ටිප්ස් මුදල්, ඔවුන්ගේද බීම සහ සිගරට් වෙනුවෙන් වියදම් කෙරුවෙමු. ඔවුන් ලොක්කන්ට හොරෙන් අපට අවශ්‍ය ඉස්තරම් කටගැස්ම සපයන්නේ ඒ ගනුදෙනුවේම කොටසක් ලෙසය. නානා අන්කල් නම් කිව්වේ, අරූ අලුත් සංස්කෘතියක් අරඹා ඇති බවත්, මුදල් පරිස්සම් කරගන්නා ලෙසත්ය. එහෙම දේවල් සිදුවෙනවා අඩුවුවත්, මම ඉන් සතුටක් ලැබුවෙමි.

බෙදා හදාගෙන කෑමේ අගය වැටහෙන්නේ, ඔබට තවකෙකු බෙදන විට මිසක, තමන් බෙදාගෙන තමන් බදාගෙන බුදින විට නොවේ. ලැබෙන දෙයක් බෙදාගන්නා හැටි ඉගැන්නුවේ මගේ දෙමාපියන්ය. එය ප්‍රගුණ කළේ මගේ බිරිඳගේ දෙමව්පියන් පෙන්වූ ආදර්ශයන්ගෙනි. අපද අපේ දරුවාට මේ කියා දුන්නෙමු. ඇයද බෙදා හදා ගන්නියක්වීම ආඩම්බරයකි. ඇයද මවක්වූ දිනෙක, ඔවුන්ගේ දරුවන්ද එසේ වේවී යැයි අප ප්‍රාර්ථනා කරන්නෙමු.

පාලිත, ජූලියන්, ගුණේ අප කංඩායමේ ප්‍රමුඛයන් විය. පාලිත එවකට ප්‍රසිද්ධම හෝටලයක්වූ Pegasus Reef Hotel එකෙන් ආපු කෙනෙක්ය. ඔහුගේ අයියා තිස්ස මහ හෝටලයේ ප්‍රධාන සූප වේදියෙක් විය. මල්ලි උදය ගුවන් විදුලියේ ඉංග්‍රීසි නිවේදකයෙක්ව සිටි බවත් මතකය. පාලිත උපතින්ම විනෝදකාමියෙක් යැයි කීවොත් නිවැරදිය. ජූලියන්ද ඊට නොදෙවෙනිය. කොට ගුණේ බොනවාද නානවාදැයි කියා දන්නේ ඌ පමණය. පාලිත පසු කලෙක ඕමානයේ ගල්ෆ් හෝටලයේ ආහාර සහ බීම කළමනාකරු (Food and Beverage Manager) ලෙස සේවය කල අතර දැන් එම රටේම සොහාර් හෝටලයේ Sales and Marketing Director ලෙස කටයුතු කරනා බව දැනගත්තෙමි. ඔහුගේ ඉස්සරහ එක් දතක කොටසක් අඩුවූයේ කොට ගුණේට පින්සිදු වන්නටය.

සේවා මුරය අවසන් වන්නේ රාත්‍රී 12 පසුවීය. මුදල් හදල් ගනුදෙනු අවසන්වූ පසු කැෂියර්ස්ලාද, මැනේජර තුමාද, සුපර්වයිසර් තුමාලාද ගෙවල් බලා පිටත්වෙති. ඉතිරිවන්නේ අප කිහිපදෙනා සහ කුස්සියේ සේවකයින්ය. රජ මගුල්ය. බාර් එකෙන් ඇති පදමටම සප්පායම් විය නොහැක. ඒවා යම්තාක් දුරට ලේඛනගත විය යුතුය. ගල්කිස්ස හංදියේ එළිවෙනකම් වුවත්, හෝටල් සේවකයින් වෙනුවෙන් හොර ස්පොට් විය. හන්දියේම නයිට් කඩයක්ද විය. අමතක කල නොහැකි එක් චරිතයක් වූයේ, ගල්කිස්ස හන්දියේ මහජන පුස්තකාලය ඉදිරිපිට තිබු පුංචි රෑ කඩේ හිමිකරු පබිලිස් අයියාය. වියපත් පුද්ගලයෙක්වූ පබිලිස් අන්කල් හොඳ බොන්නෙකි. කඩේ ආප්ප හදන කොලුවාත්, කෑම බෙදන එකාටත් අමතරව ඉන්නේ පබිලිස් පමණය. පබිලිස් අන්කල් ලබ්බෙකි. අපි බෝතලයක් දෙකක් බොනකම් මේ මනුස්සයාද අපිත් සමගම බොයි. කියන්නේ අමු කුණුහරුපය. ආප්ප කොල්ලාත්, පබිලිස් අයියාට හොරෙන් ඩෝප්ය. පබිලිස් අයියා ඊට කලින් ඩෝප්වී පුටුවේම ගොරවයි. බෝතල් තියෙන ලෑලි කබඩ් එකේ යතුර පබිලිස්ගේ ඉනේය. පාන්දර බස් එනකම් බොන අපි මදි පාඩු කබඩ් හැර සප්පායම් වෙමු. පබිලිස්ට පොල්ලෙන් ගැහුවත් නැගිටින පාටක් නැත. පාලිතලා සහ කට්ටිය පාන්දර බසයේම ගෙවල් බලා යන නිසා මම ඒ කෙටි දුර පොරෝලිස් මාමාගේ ගෙදරට ඇවිදින්නෙමි. කඩයේ අන්තිම ලෑල්ල වසා දමන්නේත් අපිමය. පහුවදා රෑට මුදල් පියවන්නෙමු. ඒ වේලාවට ගෙදර අයව කූද්දන්නට නොහැකිය. පොරෝලිස් මාමා අවධිවුවහොත් අම්බානකට ගුටි කෑමට සිදුවේ. මමත් ටේච්චීත් අතර රහස් ගිවිසුමක් විය. මුදල් වටිනාකමක් නොහඳුනනා ටේච්චීට මම මුදල් පොරොන්දුව මත පිටිපස්සා දොර හෙමින් ඇර ගන්නට යොදා ගත්තෙමි. ඔය කාලය ගැන ලිවිය යුතුදේ තව බොහෝය.

ලංකාවේ බොහෝ නගර හෝ ගම්වටා ගීත සාහිත්‍යයට එකතුවූ ගී බොහෝය. ඒවා බොහොමයක් ශාස්ත්‍රීය හෝ අරුත් පිරි ගීත බැව් මම දනිමි. නමුත් ගල්කිස්ස, මොරටුව ගැන ඇත්තේ වේග රිද්ම ගීත පමණක්ද යැයි සිතේ. එය එසේනම් එයට හේතුව වන්නට ඇත්තේ ගල්කිස්ස හා ආශ්‍රිතවූ ජීවන රටාව විය යුතුය. අපි ඒවාට බයිලා යැයි කියමු. ඉන් කාටවත් අමතක නොවන ගීයක් වන්නේ ඇන්ටන් ජෝන්ස්/ෆ්‍රෙඩි සිල්වා ගැයූ’ගල්කිස්සේ මුහුදු වෙරළේ-ඉරිදට ගිහිල්ලා බලන්න’ ගීතයයි. ඒ හා අවට ගැන සහ චරිතයන් ගැන බයිලා සක්විති එම්.එස්.ප්‍රනාන්දු මහතා නොහොත් ඇම්. ඇස්.අයියා බයිලා ගැයුවේය. ‘ගල්කිස්සේ හෝටලේ ළඟ ආතර් අයියා’, ‘ප්‍රේමක්කගේ බතික් කඩේ’ ඉන් සමහරක්ය. මේ එදා ජීවත්ව හුන් චරිතයන්ය. ඒවා පසුවට ලියමි.